Self-Sponsorship tại Vương quốc Anh là gì? Và liệu có hợp pháp không?

Self-Sponsorship (Tự bảo lãnh) là một lộ trình nhập cư hợp pháp dành cho công dân nước ngoài mong muốn làm việc và sinh sống lâu dài tại Vương quốc Anh (bao gồm cả vùng lãnh hải thuộc Anh), đồng thời mở ra cơ hội tiến tới định cư vĩnh viễn và xin quốc tịch Anh.

Hệ thống Giấy phép bảo lãnh (Sponsor Licence) của Vương quốc Anh được chính phủ đề ra từ năm 2008, với mục đích kiểm soát và xác định rõ những doanh nghiệp nào tại Anh đủ điều kiện hợp pháp để tuyển dụng lao động nước ngoài. Lộ trình Skilled Worker là tuyến nhập cư chính dành cho người lao động có tay nghề từ nước ngoài muốn làm việc hợp pháp tại Anh, cho phép các doanh nghiệp tại Anh tuyển dụng nhân sự cho các vị trí chuyên môn đang thiếu hụt trong nước.

Từ năm 2022, hình thức Self-Sponsorship được biết tới rộng rãi hơn và đã trải qua nhiều điều chỉnh chính sách để đảm bảo việc sử dụng lộ trình này là minh bạch, hợp pháp, và không bị lợi dụng cho các mục đích gian lận thị thực.

1. Self-sponsorship hay còn biết tới là hình thức tự bảo lãnh, không được định nghĩa là một "lộ trình" chính thức, thì quy trình như thế nào?

   
   

   Tự bảo lãnh là sự kết hợp giữa giấy phép bảo lãnh (sponsor licence) và thị thực lao động tay nghề cao (Skilled Worker visa), trong đó chủ sở hữu – hoặc một trong những chủ sở hữu – của công ty xin giấy phép bảo lãnh cũng đồng thời là người lao động nước ngoài được bảo lãnh theo diện tay nghề cao để làm việc và sinh sống tại Vương quốc Anh. Thông qua lộ trình này, người nước ngoài có thể thành lập hoặc điều hành một doanh nghiệp tại Anh và sử dụng doanh nghiệp đó để xin Giấy phép bảo lãnh (Sponsor Licence), từ đó bảo lãnh cho chính mình theo diện Skilled Worker. Vì vậy, trước tiên cần nộp đơn xin giấy phép bảo lãnh, sau đó mới nộp đơn xin visa lao động tay nghề cao.

   
   

2. Một công ty mới thành lập chưa nộp tờ khai thuế có thể sử dụng lộ trình tự bảo lãnh không?

   
   

   Có thể. Các công ty hoạt động dưới 18 tháng (start-up) vẫn được chấp nhận. Tuy nhiên, có thể sẽ cần bổ sung một số bằng chứng hỗ trợ.

   
   

3. Khi tự bảo lãnh, có giới hạn hoặc ưu tiên nào về chức danh không? Người xin visa có thể tự chỉ định vị trí không phải quản lý cấp cao không? Điều đó có khiến đơn bị nghi ngờ là không thật không?

   
   

   Các quy định chung về ngành nghề tay nghề cao và mã nghề vẫn được áp dụng. Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân, trong một hồ sơ tự bảo lãnh hợp pháp, sẽ phù hợp hơn nếu chủ doanh nghiệp xin được bảo lãnh cho một vị trí quản lý hoặc điều hành thay vì vị trí đầu vào.

   
   

4. Một người được tự bảo lãnh có thể vừa là giám đốc vừa giữ một vị trí khác, chẳng hạn như “kỹ sư phần mềm” trong công ty không? Trường hợp đó, chức danh nào sẽ được dùng để xin giấy bảo lãnh (CoS)?

   
   

   Về mặt kỹ thuật là có thể, miễn là tuân thủ quy định về “việc làm bổ sung”, theo mục S8.8 trong hướng dẫn “Sponsor a Worker – Phần 2”.

   
   

5. Người đang trong quá trình kháng cáo quyết định nhập cư có thể nộp đơn không?

   
   

   Nếu người đó được chuyển sang diện thị thực theo Mục 3C (section 3C leave), thì về mặt kỹ thuật, tình trạng nhập cư của họ vẫn hợp lệ. Tuy nhiên, điều này dễ bị nghi ngờ là đơn được nộp chỉ nhằm mục đích giành lợi thế về nhập cư.

   
   

6. Về thành viên gia đình: Công ty có thể bảo lãnh cho vợ/chồng của chủ doanh nghiệp nếu người này đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động kinh doanh không?

   
   

   Thành viên gia đình của chủ doanh nghiệp – hoặc của người khác đang làm việc cho nhà bảo lãnh – thường có thể được bảo lãnh nếu đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, người lao động không được bảo lãnh với tư cách cá nhân, và người giữ vai trò cấp Level 1 không phải là người thân gần của lao động nước ngoài. Tuy điều này cần được ghi nhận thông qua ghi chú của nhà bảo lãnh (sponsor note), nhưng không bị cấm.

   
   

   Chi tiết thêm về trường hợp bảo lãnh với tư cách cá nhân, xem mục L1.7 trong hướng dẫn “Sponsorship Guidance Part 1: Apply for a licence”.

   
   

7. Có nên thông báo cho Home Office trong quá trình xin giấy phép bảo lãnh rằng người lao động nước ngoài được xác định là chủ sở hữu hoặc cổ đông công ty không?

   
   

   Luôn luôn nên làm vậy. Ngược lại, theo tôi, có thể bị xem là gian dối hoặc khai báo sai sự thật.

   
   

   

   Self-Sponsorship là một lộ trình nhập cư ít người nghĩ tới - Ảnh minh hoạ

Yêu cầu và tài liệu hỗ trợ

8. Trong hồ sơ xin giấy phép bảo lãnh, có cần phải xuất trình thư tuyển dụng không? Nếu có, ai nên ký thư này nếu người lao động cũng là chủ doanh nghiệp?

   
   

   Thông thường, không cần nộp thư tuyển dụng để xin giấy phép bảo lãnh. Tuy nhiên, nếu có thì cần phải giải thích rõ lý do và ai là người ra quyết định tuyển dụng – ví dụ, Hội đồng quản trị hoặc đồng sở hữu – chứ không phải chính ứng viên.

   
   

9. Có yêu cầu cụ thể nào đối với hồ sơ tài chính không?

   
   

   Có. Các yêu cầu phụ thuộc vào việc công ty đã thành lập hơn hay chưa đến 18 tháng. Dù là trường hợp nào, tài liệu tài chính cũng cần phải đầy đủ, có dấu xác thực và đi kèm với thư giải trình.

   
   

10. Có yêu cầu nào về quy mô hoạt động hoặc doanh thu không?

    
    

    Không có yêu cầu bắt buộc nào về doanh thu hoặc quy mô nhân sự, nhưng công ty phải đang hoạt động hợp pháp và có cơ sở hoạt động thực tế tại Vương quốc Anh.

    
    

11. Doanh nghiệp bắt buộc phải có mặt bằng thương mại (ví dụ: văn phòng hay xưởng) riêng biệt không?

    
    

    Không bắt buộc, nhưng cần phải có bằng chứng cho thấy doanh nghiệp đang hoạt động thực tế và nghiêm túc – điều này thường được thể hiện qua việc có địa điểm kinh doanh phù hợp.

    
    

12. Có cần phải chứng minh rằng vị trí cần tuyển là "thật sự có nhu cầu tuyển dụng"?

    
    

    Có. Cần chứng minh rằng vị trí đó là thực sự cần thiết và công ty có nhu cầu tuyển đúng người để đảm nhận công việc đó. Điều này đặc biệt quan trọng trong hồ sơ tự bảo lãnh, vì người lao động và nhà tuyển dụng là một.

    
    

13. Có yêu cầu bắt buộc nào về mức đầu tư không?

    
    

    Không có mức đầu tư tối thiểu được quy định, nhưng nếu vốn đầu tư là nguồn chi trả lương cho ứng viên, thì cần chứng minh đó là tiền hợp pháp và sẵn sàng được sử dụng cho mục đích kinh doanh.

    
    

14. Người xin visa có thể được trả lương bằng cổ tức thay vì lương không?

    
    

    Không. Để đáp ứng yêu cầu về thu nhập tối thiểu cho visa lao động tay nghề cao, tiền lương phải là lương cố định, được chi trả định kỳ và qua hệ thống PAYE (hệ thống thuế và bảo hiểm quốc gia tại Anh).

    
    

15. Người xin visa có thể làm việc bán thời gian không?

    
    

    Có, miễn là công việc bán thời gian đó vẫn đáp ứng được mức thu nhập tối thiểu yêu cầu.

    
    

16. Những tài liệu nào cần thiết để xin visa lao động tay nghề cao sau khi đã có giấy phép bảo lãnh?

    
    

    Tùy theo mã nghề, thường cần các giấy tờ sau:

    
    

    ·   Hộ chiếu hợp lệ

    ·   Chứng nhận bảo lãnh (CoS)

    ·   Bằng cấp phù hợp nếu yêu cầu

    ·   Chứng chỉ tiếng Anh (IELTS hoặc tương đương)

    ·   Hồ sơ tài chính nếu cần chứng minh có khả năng tự trang trải

    
    

    Nguy cơ bị từ chối và vấn đề cần lưu ý

    
    

17. Đâu là lý do phổ biến khiến hồ sơ xin giấy phép bảo lãnh bị từ chối?

    
    

    Các lý do phổ biến bao gồm:

    
    

    ·   Không chứng minh được doanh nghiệp đang hoạt động hợp pháp và thực chất

    ·   Không chứng minh được vị trí tuyển dụng là thật và cần thiết

    ·   Thiếu bằng chứng về địa điểm kinh doanh thực tế

    ·   Tài liệu tài chính không đầy đủ hoặc không rõ ràng

    ·   Không cung cấp thư giải trình phù hợp để làm rõ mô hình kinh doanh hoặc lý do tuyển dụng

    
    

18. Đâu là lý do phổ biến khiến hồ sơ xin visa bị từ chối?

    
    

    Các lý do thường thấy bao gồm:

    
    

    ·   Người xin visa không đáp ứng yêu cầu về tiếng Anh

    ·   Không đạt mức thu nhập tối thiểu quy định

    ·   Không chứng minh được vị trí công việc là thật sự tồn tại

    ·   Có bằng chứng cho thấy mối quan hệ giữa doanh nghiệp và ứng viên không minh bạch

    ·   Giấy tờ không nhất quán hoặc thiếu trung thực

    
    

19. Có thể xin xét lại nếu bị từ chối không?

    
    

    Có, bạn có thể:

    
    

    ·   Xin xem xét tài liệu (Administrative Review)

    ·   Gửi hồ sơ mới sau khi điều chỉnh và bổ sung thông tin

    ·   Trong một số trường hợp hiếm, có thể nộp đơn kiện ra tòa (Judicial Review), nhưng cần tư vấn pháp lý kỹ lưỡng

    
    

20. Có rủi ro nào khi làm hồ sơ tự bảo lãnh không?

    
    

    Có. Vì người lao động và người sử dụng lao động là cùng một người, Bộ Nội vụ sẽ kiểm tra kỹ hơn để xác định rằng việc tuyển dụng là thật sự cần thiết, công ty là hợp pháp, và không có hành vi gian lận visa. Hồ sơ cần được chuẩn bị cẩn trọng và minh bạch.

    
    

21. Visa tự bảo lãnh có được coi là lách luật không?

    
    

    Không. Nếu tuân thủ đầy đủ các quy định, thì đây là một con đường hợp pháp để thành lập doanh nghiệp và tự tuyển mình làm việc. Bộ Nội vụ cũng đã xác nhận rằng mô hình này hợp lệ, miễn là mọi điều kiện đều được đáp ứng.

    
    

22. Có nên thuê luật sư di trú để thực hiện hồ sơ không?

    
    

    Rất nên. Vì hồ sơ tự bảo lãnh thường phức tạp và yêu cầu cao hơn hồ sơ thông thường, việc có luật sư di trú có kinh nghiệm sẽ giúp tăng khả năng thành công, giảm thiểu sai sót và tránh bị từ chối.

    
    

    

    Bạn nên cần một luật sư di trú có kinh nghiệm để thực hiện hồ sơ Tự bảo lãnh - Ảnh minh hoạ

    Sau khi có visa

    
    

23. Tôi có thể làm gì sau khi được cấp visa tự bảo lãnh diện Skilled Worker?

    
    

    Bạn có thể:

    
    

    ·   Làm việc cho công ty của chính bạn, tại vị trí đã đăng ký trong giấy phép bảo lãnh

    ·   Nhận lương theo mức đã cam kết trong hồ sơ

    ·   Thành lập và vận hành doanh nghiệp hợp pháp tại Vương quốc Anh

    ·   Ra vào Vương quốc Anh trong thời gian visa còn hiệu lực

    ·   Đưa người thân (vợ/chồng, con cái) sang Vương quốc Anh theo diện phụ thuộc (dependants)

    
    

24. Tôi có thể thay đổi công việc hoặc công ty sau này không?

    
    

    Không ngay lập tức. Visa Skilled Worker gắn liền với một công việc cụ thể và một công ty cụ thể (trong trường hợp này là công ty của chính bạn). Nếu muốn thay đổi:

    
    

    ·   Bạn cần xin giấy phép bảo lãnh mới nếu muốn làm việc cho một công ty khác

    ·   Nếu vẫn làm trong công ty của mình nhưng thay đổi công việc (chức danh/ mã nghề), có thể cần nộp đơn xin cập nhật visa

    
    

25. Sau bao lâu tôi có thể xin định cư vĩnh viễn (ILR)?

    
    

    Sau 5 năm cư trú liên tục và hợp pháp tại Vương quốc Anh theo diện Skilled Worker, bạn có thể nộp đơn xin định cư vĩnh viễn (Indefinite Leave to Remain – ILR), với điều kiện:

    
    

    ·   Vẫn đang làm việc trong công ty bảo lãnh

    ·   Không vi phạm điều kiện visa

    ·   Đáp ứng yêu cầu về tiếng Anh và thi Life in the UK

    
    

26. Tôi có thể xin quốc tịch Anh không?

    
    

    Có. Sau khi có ILR ít nhất 12 tháng (hoặc ngay sau ILR nếu bạn là vợ/chồng của công dân Anh), bạn có thể nộp đơn xin quốc tịch Anh, với điều kiện:

    
    

    ·   Không rời khỏi Vương quốc Anh quá giới hạn quy định trong 5 năm qua

    ·   Đáp ứng yêu cầu về tiếng Anh, thi Life in the UK và có lý lịch tư pháp trong sạch

    
    

27. Tôi có thể bảo lãnh vợ/chồng và con cái sang sống cùng không?

    
    

    Có. Bạn có thể bảo lãnh:

    
    

    ·   Vợ/chồng hoặc bạn đời sống chung từ 2 năm trở lên

    ·   Con cái dưới 18 tuổi (hoặc trên 18 nếu vẫn phụ thuộc tài chính)

    
    

    Người phụ thuộc sẽ được cấp visa cùng thời hạn với bạn và có thể học tập, làm việc tại Vương quốc Anh.

    
    

28. Nếu công ty của tôi không hoạt động tốt, visa có bị hủy không?

    
    

    Có thể. Vì visa gắn liền với việc bạn làm việc hợp pháp trong công ty bảo lãnh, nên nếu:

    
    

    ·   Công ty dừng hoạt động

    ·   Bạn không còn làm việc đúng vị trí đã đăng ký

    ·   Hoặc công ty không tuân thủ quy định bảo lãnh

    
    

    …thì visa có thể bị rút ngắn hoặc bị hủy. Do đó, việc duy trì hoạt động kinh doanh thực chất là rất quan trọng.

    
    

    Tổng kết

29. 
    

    Tại Alstern Solicitors – Công ty Luật được cấp phép hoạt động tại Vương quốc Anh, chúng tôi nhận thấy rằng visa tự bảo lãnh diện Skilled Worker là một con đường hợp pháp và khả thi để người nước ngoài thành lập doanh nghiệp tại Anh và tự bảo lãnh cho chính mình. Tuy nhiên, con đường này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tính minh bạch trong hồ sơ và sự tuân thủ chặt chẽ các quy định của Bộ Nội vụ Anh. Với kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực di trú và giấy phép bảo lãnh, Alstern Solicitors cam kết đồng hành cùng khách hàng để nâng cao khả năng được cấp visa và giảm thiểu tối đa các rủi ro pháp lý có thể phát sinh.